z życia wzięte

Dziwny dom na skraju Puszczy Białowieskiej

Pewien znany dziennikarz uparł się, by posiąść niewielki dom jednorodzinny znajdujący się nieopodal Białowieży. Nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie zagadkowa konstruk­cja tego domu, która niewątpliwie wzbudziła pewne obawy u niego, skoro doszedł do wniosku, abym i ja okiem inżyniera przyjrzał mu się bliżej.

Dlaczego popękały i odpadły płytki z tarasu?

Pewien - z kilkuletnim już stażem - wykonawca tarasu wpadł w konflikt z właścicielem domu jednorodzinnego. Taras przykrywający pomieszczenie ogrzewane o wymiarach 4 x 10 m oraz werandę o wymiarach 2,5 x 4,0 m, został wykonany na stropowej monolitycznej płycie żelbetowej z nadlewką betonową nadającą spadek 1 do 2 %.

Bez projektu wykonano następujące „typowe” warstwy:

• Dwie warstwy papy bitumicznej. Wcześniej, w płycie stropowej i nadlewce zostały zakotwione słupki balustradowe z kwadratowych kształtowników stalowych walcowanych na zimno, które następnie pomalowano antykorozyjną farbą podkładową.
• Folia budowlana PE grubości 0,2 mm - jako oddzielenie od papy.
• Dwie warstwy styropianu XPS grubości 5 cm każda oraz jedną warstwę styropianu EPS-100  grubości 2 cm.
• Warstwa papy termozgrzewalnej.
• Warstwa dociskowa grubości 7-8 cm z betonu klasy C16/20 (B-20zbrojonego włóknem polipropylenowym 19 mm w dawce 1 kg/m³ betonu -jako zabezpieczenie przed rysami skurczowymi. W płycie dociskowej powtórzono spadek podłoża w kierunku odpływu wody opadowej do rynien. W środku tej płyty wykonano poprzeczne nacięcie tarczą diamentową na głębokość 1/2 jej grubości - traktując to jako  szczelina przeciwskurczowa. Podczas wylewania warstwy dociskowej, wzdłuż cokołu (na jej styku ze ścianą budynku) umieszczono taśmę grubości 6 mm z pianki PE. Tą samą taśmą oddzielono po obwodzie także styki płyty ze słupkami balustradowymi.

W związku z tym, że po 3 tygodniach od wylania warstwy dociskowej stwierdzono na całej powierzchni liczne i duże rysy skurczowe, wykonawca postanowił ją niezwłocznie zdemontować. Istnienie rys, uznał za skutek układania betonu podczas upałów (lipiec) i zbyt szybkie odparowanie wody. W rezultacie, nową warstwę dociskową ponownie wykonano, ale jesienią tego samego roku. Po odczekaniu ok. miesiąca, wykonawca przystąpił do ułożenia płytek gres o wymiarach 30 x 30 cm, które przyklejał bezpośrednio na betonową płytę dociskową za pomocą klasycznego kleju do płytek ceramicznych. Do spoinowania fug (także w pachwinie pomiędzy cokolikiem a płytą) zastosowano klasyczną masę mineralną do spoinowania ceramiki.

Na powierzchni czołowej tarasu szpeciły wszystkie warstwy, więc pokryto je masą szpachlową do ociepleń metodą BSO z jednoczesnym zbrojeniem siatką z włókna szklanego. Na to przyklejono płytki gres. Miało to także zastąpić obróbkę blacharską nadrynnową, bowiem płytki zakończono tuż nad rynnami, by woda po nich spływała do rynny. Płytkami wykończono także cokoły na ścianach na wysokość ok. 15 cm - przyklejając je bezpośrednio na tynk.

Wiosną następnego roku wystąpiły pierwsze objawy niepokojące inwestora i wykonawcę, zaś latem na przełomie czerwca i lipca, apogeum - polegające na:

• Odpadnięciu wszystkich płytek z czoła tarasu - na całym obwodzie.
• Pękaniu płytek na środku powierzchni tarasu - prostopadle do dłuższego boku (w okolicy nacięcia przeciwskurczowego).
• Totalnym pękaniu fug między płytkami.

Inwazja lodu na dachu i rynnach pływalni

Muszę przyznać, że rozwiązując różne problemy budowlane, czasami trafiam nie tylko na nietypowe, ale i zagadkowe. Użytkownik pływalni miejskiej zwrócił się o pomoc w rozwiązaniu właśnie dziwnego problemu.

W ciągu kilku dni wiosny rynny i spusty dachowe zamieniły się w górę lodową. Oprócz zalegającego wszędzie sopli lodu na dachu, do wnętrza budynku napływała woda zalewając ściany zewnętrzne do tego stopnia, że cegły przesiąkły na całej grubości muru. W poprzednich latach takich objawów nie było. Wezwani projektanci oraz wykonawcy - bezradnie tylko rozkładali ręce. Temat trafił do mnie jako ostatniej deski ratunku.

Przydatna w praktyce wiedza z książki "Sekrety ..."

Oto jeden z pierwszych przykładów korzyści z wykorzystania mojej książki podczas budowy domu bliźniaka. Książka 1 czerwca 2017 roku powędrowała „pod strzechy”. W tym przypadku, do wykonawcy-inwestora domu pod Wrocławiem.

Błędnie wykonana samopoziomująca posadzka hali przemysłowej

Była kiedyś posadzka w hali produkcji lekkiej i magazynach o łącznej powierzchni ok. 700 m² wykonana z betonu, który w latach sześćdziesiątych ub. wieku obłożono płytkami klinkierowymi. Obecny inwestor powziął decyzję o wyremontowaniu posadzki, bo płytki były wyszczerbione i stanowiły nierówną powierzchnię, po której niemiłosiernie kołysały się wózki z produktami obniżając ich jakość i utrudniając pracę załodze. Miejscami płytki były popękane lub poodpadały, co tylko potęgowało negatywne odczucia. Zamiast zlecić wykonanie projektu remontu posadzki, inwestor w swojej naiwności zawierzył doświadczeniu i wiedzy wykonawcy i jemu powierzył zadanie przywrócenia poprawności.

Tenże pokrył całą starą posadzkę cementową masą samopoziomującą, jako że uznał iż niemal z definicji - skoro masa jest samopoziomująca, to doskonale sama wyrówna i zakryje nierówności, zapadnięcia i ubytki w nawierzchni. W drugim etapie, postanowił że pomaluje ją farbą epoksydową. Ponieważ wykonawca nie miał ani przygotowania zawodowego (był typowym samoukiem), ani wiedzy na temat technologii napraw posadzek przemysłowych, już na starcie popełnił szereg błędów - tyle, że jeszcze o tym nie wiedział. Robotę wykonał i zapłatę otrzymał.

Po upływie 3 ty­godni, na posadzce pojawiły się liczne spękania oraz masowe wręcz jej odspojenia od podłoża (głuche miejsca przy chodzeniu i ostukiwaniu). Wezwany wykonawca miesiąc później - w ramach reklamacji - na większości powierzchni usu­nął masę samopoziomującą, po czym wykonał kla­syczny jastrych beto­nowy grubości 5-7 cm. W jed­nym jednak pomieszczeniu, nie zdemontowano nawierzchni (ze względu na brak miejsc głu­chych), lecz pokryto ją farbą epok­sydową - licząc na pokrycie spękań. Na placu obok hali magazynowej zło­żono połamane kawałki usuniętej nawierzchni samopoziomującej. Wykonawca uznał, iż nie był to jego błąd, lecz wina niepełnowartościowej masy. Złożył więc reklamację u  producenta. Producent zaś, zwrócił się do mnie o konsultacje.

Fatalne ocieplenie ścian parteru plebanii - studium przypadku

Jak zwalczyć mech i glony na dachówkach bitumicznych?

Niemal każdy producent czy sprzedawca dachówek, w swoich materiałach reklamowych, podkreśla wiele walorów użytkowych, co często jest prawdą. Jednakże, zwykle się nie wspomina o atakowaniu dachówek przez mchy i porosty. Nie jest to domena konkretnego rodzaju pokrycia, bo każdy typ dachówki jest atakowany przez porosty. Warto więc być świadomym, że podczas eksploatacji budynków, konieczna jest konserwacja wszystkich typów pokryć - niestety.

Oto przykład dachu pokrytego gontem bitumicznym. Dachówka zachowywała się nienagannie przez pierwsze 6 lat - dopóki na jej powierzchni występował odczyn zasadowy oraz ślady związków chemicznych stosowanych podczas produkcji. Potem - najpierw od strony północnej - pojawiają się pierwsze ogniska glonów i mchów. Od południa tego objawu nie ma, gdyż promienie UV skutecznie niszczą zarodniki porostów, ale od wschodu i potem od zachodu - też się pojawiają kilka lat później. Mchy mają różne kolory: od srebrnego przez brązowy po intensywny zielony. Próby usuwania szczotką nie dają pozytywnych rezultatów, bo już kilka tygodni później jeszcze latem lub jesienią mchy pojawiają się znowu.

Takie zjawiska są normalne i dotyczą wszelkich dachówek - nie tylko bitumicznych. Od strony północnej na dachach najdłużej utrzymuje się wilgoć po nocy czy po deszczach. Podczas dodatniej temperatury, w miejscach, gdzie gromadzi się kurz i pyłki z drzew i kwiatów, w otoczeniu wilgoci szybko rozwijają się grzyby, glony i mchy. Walka z tymi porostami jest prosta, choć dość uciążliwa.

Problemy z hydroizolacją budynku dostawionego "plomby"

Istniejący niepodpiwniczony budynek szkoleniowo-wypoczynkowy pewnej dużej firmy zlokalizowany u podnóża góry został rozbudowany w ten sposób, że dobudowano do jego ściany szczytowej budynek nowy większy i z podpiwniczeniem. Cechą charakterystyczną lokalizacji jest to, iż oba budynki postawiono na dość stromym zboczu tuż nad potokiem. Sporządzono stosowny projekt budowlany i realizowano budowę. Kiedy budowa stanu surowego miała się ku końcowi, tj. wykonano już zadaszenie nowego budynku, okazało się, że po ulewnym deszczu piwnice zostały silnie zalane wodą spiętrzającą się do 100 cm. W czasie kiedy ulewne deszcze trwały kilka dni, trzy pracujące ciągle duże pompy nie nadążały z usuwaniem wody z piwnic. Temat trafił do mnie.

Niekonwencjonalny taras z problemami

Pewien minister kupił od developera okazały dom pod Warszawą, do którego projekt wykonała pracownia architektoniczna. Już podczas pierwszej zimy pojawiły się mokre plamy na stropie parteru, nad którym znajdował się rozległy taras. Inwestor zażądał od developera usunięcia wad, co ten wezwawszy podwykonawcę zdemontował wszystkie warstwy tarasu i ... ułożył je ponownie - zgodnie z projektem budowlanym. Podczas najbliższej zimy mokre plamy na stropie pojawiły się znowu i to z większym nasileniem. Wezwany developer i wykonawca bezradnie rozłożyli ręce, a potem wezwali projektanta, by ten określił przyczynę takiego stanu.

Architekt po kilku dniach przemyśleń i  analizy swojego projektu błędów nie znalazł i odpisał, iż przyczyna leży w niedbałym wykonawstwie lub zastosowanych przeterminowanych produktach. Developer więc roszczenia ministra odrzucił, ale jednocześnie zastrzegł, że wykona stosowne poprawki jeśli jakiś ekspert wskaże przyczyny takiego stanu rzeczy i poda technologię usunięcia przyczyny. W rozmowie z kupcem powiedział, iż on i jego inżynierowie nie wiedzą co jest przyczyną tego stanu i zastrzegł, że z czymś takim mają do czynienia po raz pierwszy. Minister widząc, iż nic już tą drogą nie wskóra, zwrócił się do mnie o pomoc.

Odpadający tynk gipsowy z sufitów

Duży i znany w Polsce deweloper zwrócił się do mnie o pomoc w rozwiązaniu pewnej zagadki, z którą jego inżynierowie nie potrafili dać sobie rady. Otóż, w kilkupiętrowym budynku biurowo-usługowo-handlowym po kilku latach od oddania go do eksploatacji, wystąpiły dziwne objawy masowego odpadania tynków gipsowych z sufitów. Nie sam fakt odpadania tynków wywołał zdziwienie dewelopera, gdyż z takimi usterkami już nie raz mieli do czynienia, lecz fakt, iż tynki odpadły w okresie letnim, zaś zimą nie stwierdzono ani jednego takiego przypadku!